Οι εκρήξεις θυμού (“tantrums”) αναδύονται στον 12ο μήνα ηλικίας των παιδιών και εμφανίζονται έως τα 4 έτη. Στην πραγματικότητα, περίπου 5%-7% των παιδιών μεταξύ 1 έως 3 ετών έχουν εκρήξεις θυμού που διαρκούν τουλάχιστον 15 λεπτά τρεις ή περισσότερες φορές την εβδομάδα (McCurdy et al., 2006). Επιπλέον, τουλάχιστον το 20% των παιδιών ηλικίας 2 ετών, το 18% των παιδιών 3 ετών και το 10% των παιδιών ηλικίας 4 ετών έχουν τουλάχιστον ένα tantrum κάθε μέρα (Grover, 2008).
Οι εκρήξεις θυμού ορίζονται ως ακραία επεισόδια απογοήτευσης ή θυμού. Τα tantrums περιλαμβάνουν φωνές, ουρλιαχτά, κλάματα, πτώση στο πάτωμα, έντονες κινήσεις των άκρων, χτυπήματα, κλωτσιές, ρίψεις αντικειμένων και κράτημα της αναπνοής τους (Davidson, 2006; Leikin & Lipsky, 2003 McCurdy et al., 2006· Potegal & Davidson, 2003). Ωστόσο, σε όλα τα παιδιά η διάθεση θα πρέπει να επανέρχεται στο φυσιολογικό μεταξύ των εκρήξεων (Grover, 2008; McCurdy et al., 2006).
Γιατί ένα παιδί κάνει tantrum;
Τα πολύ μικρά παιδιά δεν έχουν ακόμα μάθει να ρυθμίζουν, να επεξεργάζονται και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Η πιο συνήθης αιτία εμφάνισης tantrum είναι επειδή το παιδί πεινάει ή είναι κουρασμένο. Επίσης, οφείλεται στην ηλικία του παιδιού. Όπως προαναφέρθηκε, οι εκρήξεις θυμού είναι φυσιολογικές στην τυπική ανάπτυξη του παιδιού έως τα 4 έτη. Το παιδί σε αυτές τις ηλικίες δεν έχει αναπτύξει τη Θεωρία του Νου και είναι πολύ εγωκεντρικό. Επιπλέον, άλλη αιτία εμφάνισης μπορεί να οφείλεται σε αισθητηριακές δυσλειτουργίες.
Τα ξεσπάσματα σε παιδιά 3 έως 4 ετών μπορεί να υποδηλώνουν ότι τα παιδιά δεν έχουν μάθει πώς να αντιμετωπίζουν την απογοήτευση (Schonbeck, 2006). Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα, να μεταδίδουν αυτά τα συναισθήματα σε άλλους και να ενεργούν κατάλληλα, αντί να έχουν εκρήξεις θυμού (Murphy & Berry, 2009). Κατά συνέπεια, οι περισσότερες εκρήξεις θυμού μειώνονται σε σοβαρότητα, συχνότητα και διάρκεια καθώς το παιδί μεγαλώνει (McCurdy et al., 2006).
Οι εκρήξεις θυμού που επιμένουν μετά την ηλικία των 5 ετών, διαρκούν περισσότερο από 15 λεπτά ή εμφανίζονται συχνότερα από πέντε φορές την ημέρα είναι μη φυσιολογικές και μπορεί να υποδεικνύουν ένα πιο σοβαρό πρόβλημα. Έως και 5%-20% των παιδιών έχουν σοβαρές εκρήξεις θυμού που είναι τόσο συχνές όσο και ενοχλητικές (Goldson & Reynolds, 2011). Αυτές οι εκρήξεις θεωρούνται μη φυσιολογικές εάν το παιδί ή άλλοι τραυματιστούν ή εάν καταστραφεί πράγματα. Οι εκρήξεις που συνοδεύουν τις διαταραχές ύπνου, την επιθετικότητα ή την ενούρηση μπορεί να σηματοδοτούν ένα υποκείμενο συναισθηματικό πρόβλημα. Τέλος, οι επίμονες αρνητικές διαθέσεις, οι αρνητικές συμπεριφορές μεταξύ των εκρήξεων ή οι επαναλαμβανόμενες εκρήξεις στο σχολείο θεωρούνται μη φυσιολογικές (Grover, 2008).
| Τυπικές εκρήξεις θυμού | Μη τυπικές εκρήξεις θυμού | |
| Ηλικία | Αναδύονται στους 12 μήνες έως τα 4 έτη | Συνεχίζουν να εμφανίζονται μετά την ηλικία των 4 ετών |
| Συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του tantrum | Κλάμα, έντονες κινήσεις άκρων, πέφτει στο πάτωμα, σπρώχνει, τραβάει, δαγκώνει, κλωτσάει | Αυτοτραυματίζεται ή τραυματίζει άλλους |
| Διάρκεια | Περίπου 15 λεπτά | Παραπάνω από 15 λεπτά |
| Συχνότητα | Λιγότερες από 5 φορές την ημέρα | Περισσότερες από 5 φορές την ημέρα |
| Διάθεση | Πρέπει να επιστρέφει στην τυπική του διάθεση ανάμεσα στα tantrums | Επίμονη αρνητική διάθεση ανάμεσα στα tantrums |
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
1)Phillips, A. (2008). Saying No. U.K.: Faber and Faber
2)Van den akker, A; Hoffenaar, P; Overbeek, G (2022). Temper Tantrums in Toddlers and Preschoolers: Longitudinal Associations with Adjustment Problems. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics. 43 (7), 409-417. doi: 10.1097/DBP.0000000000001071
3)Abell, S. (2005). The defiant child. Clinical Pediatrics , 44(9), 818–819.
4)Beers, N. S. (2003). Managing temper tantrums. Pediatrics in Review , 24, 70–71.
5)Belden, A. C., Thomson, N. R., & Luby, J. L. (2008). Temper tantrums in healthy versus depressed and disruptive preschoolers: Defining tantrum behaviors associated with clinical problems. Journal of Pediatrics , 152(1), 117–122.
6)Davidson, T. (2006). Temper tantrums. In K. Krapp & J. Wilson (Eds.), Gale encyclopedia of children’s health: Infancy through adolescence (pp. 1803–1804). Detroit : Gale.
7)Goldson, E., & Reynolds, A. (2011). Child development and behavior. In J. M. Sondheimer, M. J. Levin, R. R. Deterding, & W. W. Hay (Eds.), Current diagnosis & treatment in pediatrics (pp. 64–103). Columbus, OH: The McGraw-Hill Companies.